Archiwum kategorii: Sytuacje kryzysowe

koronawirus a terapia EMDR

Dodaj komentarz

koronawirus a terapia EMDR ilustracja
Pandemia koronawirusa/autor Ashkan Forouzani/licencja Unsplash
Sytuacja związana z koronawirusem jest sytuacja kryzysową, co oznacza, że może przekraczać możliwości jednostki poradzenia sobie z nią samodzielnie. Odpowiedzią na zagrożenie traumą wywołane przez koronawirus może terapia EMDR.

Kiedy mamy do czynienia z sytuacją kryzysową, a w tym przypadku nawet traumatyczną, to po fazie szoku człowiek stara się przystosować do nowych warunków. Adaptacja jest procesem związanym z wysiłkiem. Dlatego, jeżeli sytuacja kryzysu i stresu przedłuża się, może dojść do fazy wyczerpania. W sytuacji epidemii jesteśmy w sytuacji zagrożenia dotyczącej nie tylko teraźniejszości, ale i przyszłości. Brakuje poczucia, że zagrożenie minęło i należy już do przeszłości. Nie jest niczym dziwnym, że w takiej sytuacji towarzyszy nam lęk, poczucie niepokoju, wrażenie wyczerpania, złość, irytacja, a niekiedy i poczucie winy. Z powodu przedłużającej się sytuacji izolacji i niepewności zostały przygotowane procedury sesji EMDR, aby pomóc osobom, które szczególnie silnie odczuwają negatywne emocje związane z pandemią.

Procedury te są krótkie, konkretne i co szczególnie ważne dla pracy online, nie wymagają pracy z przeszłością. Celem ich zastosowania jest przywrócenie poczucia kontroli i obniżenie poziomu lęku i niepokoju. Główna procedura została opracowana w Izraelu przez Gary’ego Quinn’a i tam też zastosowana. Pozostałe protokoły są adaptacją narzędzi Francine Shapiro oraz Roberta Millera. Obecnie sesje przeprowadzane są w już w całej Europie, szczególnie dużo sesji przeprowadzone jest w Włoszech i stąd też są informacje o pozytywnych efektach takiego sposobu pracy.

Sesje oparte są na autostymulacji- tappingu (opukiwaniu) kolan lub ramion przez klienta równolegle z przekształcaniem negatywnych myśli na treści bardziej adaptacyjne i pozytywne. Dodatkowo stosowane są procedury wizualizacyjne, pomagające radzić sobie z wewnętrznym bólem i przerażeniem. Wspierające są techniki relaksacyjne, które „uspokajają” części układu nerwowego odpowiadające za emocję strachu. Co ważne – klient może w przerwie sesjami sam stosować poznane techniki, kiedy tylko uzna, że potrzebuje uspokoić się i wyciszyć.

Podsumowując, jeśli odczuwasz długotrwały stres lub zagrożenie spowodowane przez koronawirus Cię paraliżuje, terapia EMDR może być rozwiązaniem dla Ciebie.

Nie jesteś pewien, czy to terapia dla Ciebie? Kliknij tutaj, aby dowiedzieć się więcej na temat terapii EMDR. Sprawdź też koszt terapii EMDR w cenniku.

Masz dodatkowe pytania? Napisz je w komentarzu poniżej lub skorzystaj z formularza kontaktowego.

Emocje są ważne?

Dodaj komentarz

Emocje są ważne, to stwierdzenie, które powtarzają niemal wszyscy a psycholodzy to już na pewno. Zdanie powtarzane jak mantra. Z jakiego powodu emocje są ważne? Po pierwsze: emocje czujemy wszyscy. Emocje podstawowe: radość, smutek, strach, wstręt, złość są uniwersalnym „językiem” – co wiele lat temu wykazał Paul Ekman w swoich badaniach. Niezależnie od kultury są one wyrażane w podobny sposób i bez większego trudu rozpoznawane. Uwagę zwraca fakt, że przeważają emocje nieprzyjemne, ale to właśnie taki zestaw gwarantował i nadal gwarantuje gatunkowi ludzkiemu przetrwanie. Radość i smutek kształtują relacje społeczne, informują, że ktoś lub coś jest ważne. Wstręt chroni przed trującym jedzeniem, pozwala na uniknięcie toksycznych substancji. Złość (gniew) motywuje do walki, odstrasza przeciwników, jest nośnikiem energii. Strach – bardzo „nielubiana” emocja, ale bardzo potrzebna, bo informuje o zagrożeniu i uaktywnia strategię: „walcz, uciekaj lub zamroź się” i pomaga przeżyć w znaczeniu dosłownym ale też przetrwać psychicznie. Można by przypuszczać, że emocje kiedyś miały większe znaczenie, niż obecnie. Mają jednak co najmniej takie samo, jak nie większe, bo jeśli działają dobrze, to są niezawodnymi przewodnikami po coraz bardziej skomplikowanym świecie.

Warto też przypomnieć, że mózg człowieka nie ewoluuje tak szybko, jak otaczający nas świat, więc na poziomie neurobiologicznym funkcjonuje podobnie, jak w czasach prehistorycznych. Wydaje się wręcz, że nie nadąża za tym, co się dzieje wokół. Nie ma w tym nic dziwnego, bo obszary odpowiadające za pojawienie się emocji znajdują się w głębszych strukturach w mózgu i o ile kora się rozwinęła, o tyle struktury nazywane jako limbiczne ewoluują w mniejszym stopniu (niektórzy nawet uważają, że w ogóle nie ewoluują), zachowując swoje pierwotne funkcje. Zatem emocjonalnie na zagrożenie reagujemy wciąż tak samo. To, co się zmieniło, to przetwarzanie emocji. Kiedyś to było proste: atakuje tygrys – boje się – uciekam – walczę albo udaję martwego – przeżywam strach – moje życie jest uratowane – uspokajam się – dostaję wsparcie społeczne.

Obecnie chcemy nad emocjami, zwłaszcza nad tymi negatywnymi, nieprzyjemnymi „panować”, „zarządzać nimi”, czyli często po prostu ich nie czuć i nie przeżywać. Okazuje się, że bardzo niekorzystne jest blokowanie emocji. Zablokowanie przeżycia, przetworzenia emocji nie powoduje, że one znikają. One cały czas są. Zostają, nieintegrowane z pamięcią, z wydarzeniem. Nieprzetworzony strach potrafi na przykład robić naprawdę zaskakujące rzeczy „z człowiekiem”. Na przykład zmienia funkcjonowanie obszaru w mózgu, który odpowiedzialny jest za odczuwanie tej emocji i powoduje, że boimy się bardziej i coraz większa liczba sytuacji, przedmiotów wywołuje w nas strach. Albo wręcz odwrotnie- przestajemy się prawie bać i pakujemy się w ryzykowne sytuacje, „szukamy wrażeń”. Bardzo często emocje zaczynają się nam mieszać: boimy się czegoś, na przykład, że się spóźnimy i szef będzie miał pretensje, a na zewnątrz się złościmy. Jeżeli emocje zostały zablokowane we wczesnym dzieciństwie, to dopóki nie przepracujemy ich w terapii, mamy kłopot w nazywaniu, wyrażaniu i rozpoznawaniu emocji u siebie i u innych, a stąd już tylko mały krok do nieudanych związków. Co jeszcze „potrafią” nieprzetworzone emocje? Otóż na pewno każdy słyszał o objawach psychosomatycznych: bóle głowy, zespół jelita drażliwego, choroby tarczycy, bóle brzucha, kręgosłupa i wiele innych- to może być wynik nieprzetworzonych emocji. Niektórzy powiedzą: to stres, a stres to przecież też zespół reakcji emocjonalnych. Zatem, jeżeli trudno znaleźć przyczynę dolegliwości somatycznej, zachęcam do przyjrzenia się emocjom.

Kolejna kwestia – depresja. Okazuje się, że na depresję chorują między innymi osoby, które nie przeżyły tak naprawdę smutku. Nie dopuściły do siebie tej emocji, nie pozwoliły sobie na nią. Smutek został nieprzetworzony w mózgu aż do momentu przepracowania w terapii. A jak do tego mają się leki antydepresyjne? Czasem smutek tak się rozgaszcza w mózgu, że nie ma miejsca już na nic innego i trzeba sięgnąć po farmakologię, żeby trochę ten smutek deaktywować, ale bez terapii smutek będzie ujarzmiony tylko przez czas przyjmowania leków, no i nadal będzie nieprzetworzony. Próby opanowania depresji, wyjścia z niej będą przypominały Syzyfa z jego kamieniem. Po pierwsze będą pochłaniały bardzo dużo energii i na nic innego, na życie nie będzie jej wystarczało, po drugie, kiedy już będzie wydawało się, że jest dobrze (kamień prawie na szczycie góry), depresja wróci. A chodzi o to, żeby ten kamień przetoczyć na drugą stronę góry i już nie wkładać tyle energii we wtaczanie go na górę. To, co jest jeszcze bardzo ważne: nie można zablokować przeżywania jedynie emocji nieprzyjemnych, jak już „blokujemy”, to wszystko, również te przyjemne i całkiem przestajemy czuć emocje, doznania ciała i powstaje wrażenie, że nie czujemy nic. W depresji nie jest wcale najgorsze uczucie smutku, najgorsze jest wrażenie nieczucia niczego, także pozytywnych emocji w stosunku do bliskich

Jeżeli masz poczucie lub inni Ci mówią, że coś u Ciebie z emocjami jest „nie tak” – nie czujesz ich, albo wręcz przeciwnie – czujesz, ale za dużo, za często, emocje pojawiają się w sposób niedopasowany do sytuacji, to poszukaj pomocy u psychologa. Warto sięgnąć po takie wsparcie, bo unikanie emocji powoduje, że jeszcze bardziej się ich boimy, a im bardziej się obawiamy, to jeszcze bardziej je blokujemy i powstaje efekt błędnego koła, czy śnieżnej kuli a my mamy coraz mniej energii.

Jedynym sposobem na „poradzenie sobie z emocjami”, jest ich przeżycie i poczucie, one przyjdą, jakiś czas w nas pobędą, zostaną przetworzone, zostanie z nich to co zostać powinno i tam, gdzie powinno, zostaną wpisane w linię życia, powiązane z konkretnym doświadczeniem, zapamiętane i będą jednym z wspomnień.

Zmiana – jeszcze jedno spojrzenie

Dodaj komentarz

Przyjrzyjmy się sytuacji, z jaką spotykamy się „przy okazji” posiadania dzieci. Ileż mamy ułatwień już od jego urodzenia: pieluchy jednorazowe, smoczki. Osobnym tematem, który tu też  potraktujemy, jako ułatwienie „obsługi” dziecka jest karmienie piersią i jego alternatywa: butelka ze smoczkiem. Kiedy zaczynamy korzystać z naturalnych i obecnie najlepszych udogodnień, nie możemy się ich nachwalić, nawet trudno nam sobie wyobrazić bez nich życie.

Mijają dwa lata… Smoczek jakoś dziwnie wygląda w buzi naszego dziecka, mama nie bardzo chce po raz kolejny rezygnować z szansy na rozwój w postaci dwudniowego szkolenia z daleka od miejsca zamieszkania, bo przecież musi nakarmić dziecko. Niedługo maluch idzie do przedszkola, tymczasem bez pieluchy ani rusz i do tego zasypia tylko bujany w wózku, a tu perspektywa leżakowania w placówce edukacyjnej wcale już nie taka odległa… Oczywiście, to nieco przerysowany obrazek:-) To, co chcę powiedzieć, że zmiany są wpisane w nasze życie już od jego początku, co więcej nawet te najlepsze rozwiązania, jeśli są stosowane zbyt długo, zaczynają być przeszkodą w ROZWOJU! To, co do tej pory stało się ułatwieniem, zaczyna przeszkadzać, uwierać, chcemy się tego pozbyć, wyrzucić, odstawić, odzwyczaić się od tego. Co się dzieje dalej? Postanawiamy: będzie zmiana! Pozbywamy się tego wszystkiego. Teraz, zaraz, od razu.

W tym miejscu przerwę i nieco zmienię założenia, bo nie czuję się na siłach opisać- to pierwszy powód- co się wydarzy jeśli jednocześnie zdecydujemy: zabrać dziecku smoczek, przestać karmić piersią, położyć do spania we własnym łóżeczku i pozbawić pieluchy. Drugi powód: zwykle też tak się nie dzieje, że wprowadzamy wszystkie zmiany na raz, a jeśli ktoś by miał taką pokusę, czy to w takim przypadku, czy to też na innym gruncie, na przykład zawodowym, wydaje się to być trudniejsze, niż wprowadzanie zmian mniej skumulowanych. To pierwszy wniosek, który chciałam wyprowadzić na tym życiowym i bliskim memu sercu przysłowiu: „nie wszystko na raz, bo będzie ambaras”

Skupmy się w takim razie na takiej sytuacji: dziecko używa smoczka, a już wg wszystkich znaków na ziemi i niebie – lepiej by było, żeby się z nim rozstało. Jak powyżej: trzeba to zmienić! Są na to różne sposoby. Oglądamy Supernianię, w poszukiwaniu niezawodnych sposób na bezstresowe pożegnanie się ze smoczkiem , przeglądamy poradniki typu „Dla rodziców”, „O dzieciach”, itp., czy „zatrudniamy” wróżkę, która to zaopiekuje się smoczkiem, zostawiając w zmian jakiś atrakcyjny gadżet. A działanie poprzedzamy rozmową z naszym dzieckiem: spokojną , rzeczową, poważną, pełną merytorycznych i emocjonalnych argumentów. I co dalej? Uzyskujemy zgodę, akceptację wyrażane potakiwaniem głową. Sielanka trwa aż do wieczora. Wtedy to okazuje się, że nasze dziecko nie chce gadżetu z firmowym logo, ani żadnym innym, chce smoczka i tylko smoczka. Wiemy już o tym nie tylko my, ale i nasi bliscy i dalsi sąsiedzi. Mówiąc wprost: jest źle. Czujemy zmęczenie, irytację, zniechęcenie i może się zdarzyć, że skapitulujemy: oddamy smoczek.

Wnioski, jakie chciałabym „wyprowadzić” z tej sytuacji, to po pierwsze: planując zmianę, warto przewidywać jej konsekwencje i się na nie przygotować, po drugie: warto zadbać o odpowiednią przestrzeń na zmianę i bardziej niż zwykle zwrócić uwagę na własną kondycję psychiczną i fizyczną. Po trzecie wypracować w sobie absolutne przekonanie do zmiany. Po czwarte: warto pamiętać o tym, że czas wprowadzania zmiany, to czas, w którym naturalnie najpierw jest gorzej, żeby po tym było lepiej. To też jest ten moment, kiedy pokusa wrócenia „na stare tory” jest bardzo duża. To, co moim zdaniem w zmianie jest może nawet najtrudniejsze, to utrzymanie zmiany, a nie jej wprowadzenie.

Alternatywna sytuacja jest taka, że wytrzymujemy ten chaos i hałas, po wszystkim padamy umęczeni spać, jest późno w nocy. Następnego dnia, profilaktycznie, od samego rana robimy wszystko, żeby dziecko „nie przypomniało” sobie o smoczku, z drżeniem serca czekamy na wieczór… A tym czasem dziecko kładzie się, jak zwykle, przytula nową maskotkę… Przeżywamy szok:-) Jaki z tego wniosek: ci, którzy wprowadzają zmianę mogą być znacznie bardziej przywiązani do „starego” , niż ci, których ta zmiana bezpośrednio dotyczy. Możemy niepotrzebnie „projektować” na innych swoje obawy, nasz sposób postrzegania, czy reagowania na zmiany.

Podsumowując: zmiany towarzyszą nam już od urodzenia. Niektóre są inicjowane przez nas, inne przez innych. Mówi się dużo o tym, jak ludzie reagują na zmianę, kiedy ta jest im komunikowana i niezależna od nich Tutaj chciałam spojrzeć od strony osoby, która dostrzega potrzebę zmiany i postanawia ją wprowadzić w życie.